Biology

ogólnoakademicki

obowiązkowy

Wiadomości z biologii w zakresie szkoły średniej.

Jedność świata organicznego. Zasady współczesnej taksonomii. Pochodzenie i relacje filogenetyczne Protozoa. Filogeneza tkankowców. Podział systematyczny i budowa Plathelminthes, Nematoda i Arthropoda. Morfologia i anatomia organów wegetatywnych i generatywnych roślin. Substancje biologicznie czynne roślin. Przegląd roślin z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu farmakopealnym. Klasyfikacja roślin leczniczych na podstawie ich działania, gatunki trujące, pastewne, pokarmowe i chronione.

Jedność świata organicznego – zwierzęta a rośliny. Zasady współczesnej taksonomii. Definicje gatunku i specjacja. Populacja. Pochodzenie i relacje filogenetyczne Protozoa. Systematyka, morfologia Protozoa (Sarcomastigophora, Apicomplexa, Ciliophora). Czynności życiowe – ruch, odżywianie, rozmnażanie. Filogeneza tkankowców. Diblastica – budowa ektodermy i endodermy jamochłonów. Systematyka Cnidaria, polimorfizm, rozmnażanie, metageneza. Podział systematyczny Plathelminthes (Turbelaria, Trematoda, Cestoda). Budowa morfologiczna i anatomiczna wora powłokowo- mięśniowego, układu pokarmowego, nerwowego, wydalniczego i rozrodczego. Rozwój, formy larwalne. Nemathelmintes – morfologia i anatomia wora powłokowo-mięśniowego, układu pokarmowego, nerwowego, wydalniczego, rozrodczego. Rozwój wybranych gatunków pasożytniczych nicieni. Systematyka i morfologia Annelida- metameryzacja zewnętrzna i wewnętrzna, celoma, parapodia. Filogeneza Arthropoda. Różnorodność budowy Branchiata, Chelicerata, Tracheata. Rozwój, formy larwalne. Insecta – systematyka, budowa morfologiczna i anatomiczna. Rozwój holometaboliczny i hemimetaboliczny. Znaczenie epidemiologiczne owadów. Tkanki roślin nasiennych.Tkanki merystematyczne pierwotne i wtórne pędu i korzenia.Tkanki okrywające, miękiszowe, wzmacniające, wydzielnicze, przewodzące. Morfologia i anatomia organów wegetatywnych roślin nasiennych (łodyga, korzeń, liść). Morfologia i anatomia organów generatywnych (kwiatostany, kwiaty, owoce, nasiona). Substancje biologicznie czynne roślin: alkaloidy, glikozydy, flowonoidy, olejki eteryczne, żywice, saponiny, związki mineralne, antybiotyki, cytostatyki roślinne. Surowce farmakopealne. Formy preparatów leczniczych. Taksonomiczny przegląd roślin z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu farmakopealnym. Rośliny zarodnikowe; Bryophyta (Hepaticae, Musci, Sphagnales), Pteridophyta (Lycopsidaceae, Equisetaceae, Polipodiaceae). Rozmnażanie (gametofit i sporofit). Rośliny nagonasienne; Pinaceae, Cupressaceae, Taxaceae. Rozmnażanie roślin nagonasiennych; przemiana pokoleń (gametofit i sporofit). Taksonomiczny przegląd roślin okrytonasiennych z uwzględnieniem gatunków leczniczych, trujących , pastewnych, pokarmowych i chronionych. Rośliny okrytonasienne dwuliścienne; Ranunculacae, Urticaceae , Rosaceae, Cruciferae, Solanaceae, Papilionaceae, Plantaginaceae, Umbelliferae, Compositae. Boraginaceae, Lobiatae, Polygonaceae, Papaveraceae. Rozmnażanie roślin okrytonasiennych ; przemiana pokoleń (gametofit i sporofit). Rośliny okrytonasienne jednoliścienne; Liliaceae, Graminae, Cyperaceae, Orchidaceae. Specyfika budowy roślin jednnoliściennych. Klasyfikacja roślin leczniczych na podstawie ich działania ; zioła goryczkowe, ściągające, przeciw zapalne, moczopędne, wykrztuśne, żółciopędne, przeczyszczające, wiatropędne, nasercowe, uspakajające.

1. Dobrowolski K. A.: Zoologia, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974

2. Grabda E.: Zoologia – Bezkręgowce PWN, Warszawa 1985

3. Hampel – Zawitkowska J.: Zoologia PWN, Warszawa 2005

4. Jarygin W.: Biologia. PZWL , Warszawa 2003

5. Szweykowska A., Szweykowski J.: Botanika PWN, Warszawa 2006

6. Broda B.: Zarys botaniki farmaceutycznej PZWL, Warszawa 2002

7. Van Wink B., Wiuk M.: Rośliny lecznicze świata. MedPharm Polska 2008

8. Nawara Z.: Rośliny łąkowe; Multico, Warszawa 2006

9. Schauer T., Caspari C.: Przewonik do rozpoznawania roślin, Elipsa 2005

10. Volak J., Stodola J.: Rośliny lecznicze; BAW, Warszawa 1992

11.Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B.: Rośliny polskie, PWN, Warszawa 1986

Po ukończeniu przedmiotu student

W zakresie wiedzy:

- definiuje zasady współczesnej taksonomii roślin i zwierząt

- analizuje filogenezę i współzależność struktury i funkcji organizmów roślinnych i zwierzęcych oraz przystosowania do środowiska życia

- opisuje morfologię, anatomię i rozwój wybranych gatunków roślin i zwierząt

- określa substancje biologicznie czynne roślin i ich znaczenie

W zakresie umiejętności:

- rozpoznaje i klasyfikuje wybrane gatunki zwierząt

- rozpoznaje i klasyfikuje rośliny lecznicze, trujące, pokarmowe, pastewne oraz gatunki chronione na podstawie okazów świeżych i zielnikowych

- wykonuje zielnik z samodzielnie zebranych roślin o znaczeniu farmakopealnym

W zakresie kompetencji społecznych:

- pracuje w małych zespołach

Ćwiczenia – 50% - Sprawdzian testowy (30%) + ocena samodzielnie wykonanego zielnika (20%)

Wykłady – 50%